St Elizabeth – TweeSteden Ziekenhuis – Samenwerken is de core business van intensive care

Over de intentie bestaat geen enkele twijfel. In een ziekenhuis zijn de intensivisten (medisch specialisme Intensive Care) verantwoordelijk voor het verplegen en bewaken van ernstig zieke patiënten. De opnames zijn voor een deel gepland, voor een deel spoed. Goede samenwerking is van essentieel belang: ten eerste omdat de zorg 24/7 doorgaat. Ten tweede omdat naast overleg met de arts-assistenten en verpleegkundigen van de IC zelf, ook continu beraad nodig is met andere specialisten als cardiologen, neurologen, chirurgen en internisten.

“Dat is de kern van de zaak. Intensivisten moeten elkaar blindelings kunnen vertrouwen. Tijd voor twijfel is er vaak niet. Dus als jouw collega een handeling heeft uitgevoerd met de patiënt en deze na zijn of haar dienst overdraagt, dan moet je het daarmee doen. Op het moment dat er wèl tijd is voor overleg, geldt het omgekeerde. De collega die het vertrouwen heeft gekregen, hoort dan open te staan voor feedback. Soms blijf je dicht bij jezelf, soms moet je je helemaal blootgeven. Zo zie je maar dat de specialist ook een kwetsbare positie heeft. Net zo kwetsbaar als de patiënt.” Aan het woord is Margot Verheijen, één van de 19 intensivisten die samen de IC van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) runnen.

Afhankelijk

Sinds 1 januari 2016 zijn de ziekenhuizen gefuseerd. Aan dit proces is een voorbereiding van twee jaar vooraf gegaan. Het waarom laat zich raden: de afdeling Intensive Care kent een ander karakter dan andere afdelingen of specialismen. “Totaal afwijkend zelfs”, stelt Margot Verheijen.“Waar overige specialisten veelal individueel patiënten behandelen zonder betrokkenheid van andere specialisten en er sprake is van één hoofdbehandelaar, delen de intensivisten de zorg en verantwoording over alle patiënten op de IC met het hele team. We zijn als team hoofdbehandelaar en dus afhankelijk van de specialist die de patiënt vóór jou behandelt. Samenwerken is onze core business.”

Discussie

De complexiteit reikt nòg verder. “Bij andere specialismen heb je te maken met collega’s die allemaal hetzelfde referentiekader hebben. Intensivisten hebben ieder voor zich een eigen moederspecialisme, de ene is chirurg, de ander longarts of neuroloog. Dat is een ander uitgangspunt dan vijf vaatchirurgen die overleg voeren.” De boodschap komt duidelijk in beeld. De fusie tussen de beide ziekenhuizen staat in het teken van een betere zorg. “Samen het niveau verhogen”, is de missie. “Dan kom ik toch nog even terug op de kern van de zaak. We komen met twee groepen intensivisten uit een bestaande structuur en moeten samen een nieuwe afdeling vormen.” In de praktijk komt dit neer op heel basale -maar essentiële- onderwerpen. “Een discussie over sondevoeding bijvoorbeeld. Naast het bestaan van verschillende contracten en het gebruik van producten van totaal uiteenlopende leveranciers, bestaat ook nog verschil van inzicht over de toediening. Dat kan continu gebeuren of enkele keren per dag.”

Dag en nacht

“Zo kan ik wel driehonderd verschillende onderwerpen uit de medische praktijk bedenken. Met telkens weer andere argumenten voor en tegen. Maar voor je de discussie aangaat, moet je elkaar eerst goed leren kennen. Vooral het eigen gedrag en dat van andere teamleden onder wisselende omstandigheden.” Ook bij zorgprofessionals is dit bepalend voor de samenwerking: “gedrag herkennen, plaatsen en gebruik maken van de kennis van ieders persoonlijkheid. Dat is nodig om het niveau van de zorg te verhogen. We weten hoe we met elkaar moeten omgaan en wat we van elkaar kunnen verwachten. Intensivisten staan dag en nacht met elkaar in overleg. Alles wat je doet wordt dagelijks getoetst door collega’s. Neem van mij aan dat er altijd wel iemand is met een opmerking.” En dan het moeilijkste van alles: “Iedereen heeft nog gelijk ook! Bij ons gaat samenwerking om mensenlevens.”

Verrassend

Zelfs het praten over hete hangijzers is voortvarend aangepakt in Tilburg. “Omdat we vanuit de intentie werken om de gemeenschappelijke deler te vinden, niet de uitzondering. In Lumina Learning hebben we hiervoor de juiste tool gevonden en die ook op het juiste moment ingezet. Dit geldt vooral voor de profielanalyse. De vragen uit de test zijn direct van toepassing op ons werkproces. Met andere woorden: ik heb er meteen beeld bij. Een ander sterk punt is dat het profiel je eigen gedrag vertaalt naar omstandigheden die hier in de praktijk echt plaatsvinden. De levendige beschrijving van jezelf is bijna confronterend. Zelfs als de uitkomst niet helemaal verrassend is, dan is de toepassing van de kennis dat juist wel.”