Avans – De hard en soft skills van Avans Hogeschool Breda

Van student tot volwaardig beroepsbeoefenaar

Alle hbo-instellingen staan voor dezelfde opgave: hoe ontwikkelt een student zich tot volwaardig beroepsbeoefenaar die klaar is voor de arbeidsmarkt. Een gelijkluidend antwoord is nog niet gevonden. De Academie voor Algemeen en Financieel Management (AAFM) van Avans Hogeschool in Breda, ziet vooral heil in zelfreflectie. “Door studenten meer houvast en ondersteuning te bieden met een persoonlijkheidsprofiel, steken ze ook echt iets op. En dat is het belangrijkste doel”, zegt docent communicatievaardigheden en teamleider bedrijfsvoering Sandra Heijstermann over de methodiek van de academie.

Avans Hogeschool is een reus in onderwijsland. In Breda, ’s-Hertogenbosch en Tilburg vinden 29.000 studenten onderdak op één van de 54 verschillende hbo-opleidingen. De faculteit AAFM in Breda telt 1.900 studenten in de richting Accountancy, Bedrijfseconomie, Bedrijfskunde MER en Human Resource Management.“Aandacht voor zelfreflectie is bijzonder waardevol”, valt teamleider Heijstermann met de deur in huis. “Dat hebben we gemerkt uit gesprekken met het beroepenveld waar we de studenten voor klaarstomen. Juist vanuit die hoek krijgen we de vraag voorgeschoteld om in het lesprogramma niet meer alleen op hard skills te hameren. De markt ziet liever meer aandacht voor de ontwikkeling van soft skills.”

Praktisch vraagstuk

Aandacht voor persoonlijke, emotionele en sociale vaardigheden past uitstekend in het hedendaagse competentiegerichte onderwijs.“Die omslag is jaren geleden al ingezet. Nu gaat het erom dat studenten ervaren dat ze hier ook werkelijk baat bij hebben. De vernieuwde opleiding HRM heeft vraaggericht en activerend onderwijs als thema. Begrijp me goed, dat is iets anders dan stoppen met lesgeven”, volgt de toelichting. “De docent is niet meer de zender tegenover de student in de rol van ontvanger. Student en docent gaan samen een praktisch vraagstuk oplossen met de docent in de rol van coach of begeleider. De studenten trekken vanzelf aan de bel op het moment dat de behoefte aan kennis zich aandient.”

Profielschets

We slaan een paar jaar over. Avans denkt dat studenten in het derde jaar voldoende bagage hebben op het vlak van vaardigheden, competenties en gedrag. “Dat laatste blijkt automatisch tijdens de stage. In dat jaar doet iedereen ervaring op in de dagelijkse praktijk van het beroepenveld. De dames en heren leren zichzelf beter kennen en stoten waarschijnlijk wel een keer of wat de neus.” In het vierde en laatste leerjaar komt de individuele profielschets aan bod. De personal coach bespreekt de uitslag met de student en stelt hierna in overleg een ontwikkelingsprogramma op. “Zelfreflectie, het blijft een moeilijk onderwerp voor de studenten. Vooral als het gaat over het aanscherpen van competenties. Daar kan de gemiddelde student wel wat hulp bij gebruiken.”

Rake typering

De Academie AAFM heeft na een oriëntatietraject in de markt gekozen voor Lumina Learning. Sandra Heijstermann: “voor mij is het niet iets magisch. Ik zie het programma als een hulpmiddel om mensen te helpen bij het in de spiegel kijken. De profielschets levert precies dàt op wat je zelf niet onder woorden kunt brengen.” Studenten reageren vaak positief verrast op de uitslag.“Omdat de profielschets zo’n rake typering is van de eigen persoonlijkheid. Vooral in onze academie die een grote diversiteit aan studenten aantrekt.” In jargon: een Accountancy opleiding met een voorkeur voor een nuchtere focus en disciplinegedreven.“Met vaak als uitdaging creativiteit of mensgerichtheid. Als dat bekend is, gaan we werk maken van de ontwikkeling van bijvoorbeeld empathie. Studenten krijgen tijd om de soft skills te verbeteren. De coach helpt mee bij het ontwikkelen van doelgerichte activiteiten.”

Teambuilding

“Een pasklaar antwoord hebben we niet, we helpen en stimuleren de leerlingen om het zelf te doen.” De reactie van één van de deelnemers:‘Alsof je met jezelf in gesprek bent. Het geeft inzicht in de dingen waarin je goed bent en andere punten waar verbetering mogelijk is.’ Ergo: zonder zelfreflectie geen ontwikkeling. Een opmerkelijk gevolg van de kennismaking met Lumina betreft de docenten van de AAFM. Vanwege het succes onder studenten gebruiken we de profielschets nu ook voor een compleet ander doel, namelijk teambuilding onder docenten. Zo leren wij elkaar ook beter kennen.”